Than bùn ảnh hưởng đáng kể đến hương vị của rượu whisky, mang đến những đặc điểm riêng biệt có thể thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào mức độ than bùn và phương pháp sản xuất.
Đặc điểm hương vị
+ Khói : Đặc điểm nổi bật nhất mà than bùn mang lại là hương vị khói. Mùi khói này xuất phát từ quá trình đốt than bùn trong quá trình sấy mạch nha, đưa các hợp chất như phenol và guaiacol vào mạch nha lúa mạch.
+ Đất : Than bùn có thể tạo nên hương đất, đầm lầy hoặc gỗ cho rượu whisky. Điều này là do bản chất của than bùn là một nguyên liệu hữu cơ dưới hình thức vùng đất ngập nước, không thể sản xuất, trong điều kiện axit của vùng đầm lầy. Những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của rêu đặc biệt là rêu nước. Khi cây chết, chúng không bị phân hủy.
+ Thuốc : Một số loại whisky than bùn có đặc tính thuốc thường được mô tả là giống iốt hoặc rong biển. Điều này đặc biệt phổ biến ở các loại whisky từ các vùng như Islay, nơi than bùn có thể có nồng độ hợp chất phenolic cụ thể cao hơn.
+ Độ ngọt : Mặc dù than bùn thường tạo ra vị khói, nhưng mức độ tương tác của nó với các thành phần khác trong quá trình sản xuất có thể mang lại vị ngọt tinh tế, đến từ mạch nha lúa mạch/malted barley hoặc quá trình ủ trong thùng gỗ sồi.
+ Cay nồng : Than bùn đôi khi có thể thêm hương vị cay nồng hoặc tiêu vào rượu whisky. Vị cay này thường là kết quả của sự tương tác giữa hương vị than bùn khói và gia vị tự nhiên của rượu whisky hoặc những gia vị có được từ việc ủ trong thùng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hương vị than bùn:
+ Mức độ than bùn : được đo bằng phần triệu phenol (PPM), mức PPM cao hơn thường dẫn đến hương vị khói và đất rõ rệt hơn. Các nhà máy chưng cất có thể thay đổi lượng than bùn được sử dụng trong quá trình ủ mạch nha để đạt được các hương vị khác nhau.
+ Loại than bùn : Các loại than bùn khác nhau có thể tạo ra các hương vị khác nhau. Ví dụ, than bùn rêu sphagnum có xu hướng có khói nhẹ hơn, nhiều mùi thảo mộc hơn, trong khi than bùn từ các nguồn khác có thể mang lại hương vị đậm đà hơn, mạnh mẽ hơn.
+ Quá trình mạch nha : Thời gian tiếp xúc với khói than bùn có thể ảnh hưởng đến hương vị mạnh mẽ của đặc tính than bìn, trong khi tiếp xúc ngắn hơn có thể dẫn đến đặc tính khói tinh tế hơn.
+ Chưng cất : Quá trình chưng cất cũng có thể ảnh hưởng đến cách hương vị than bùn được thể hiện trong rượu thành phẩm. Các nồi chưng cất bằng đồng được sử dụng trong quá trình chưng cất có thể giúp tinh chế và cân bằng hương vị than bùn, trong khi hình dạng và kích thước của bình chưng cất có thể ảnh hưởng đến cách chiết xuất các hương vị này.
+ Quá trình trưởng thành : Loại thùng được sử dụng để ủ có thể tương tác với hương vị than bùn. Ví dụ, rượu whisky than bùn ủ trong thùng gỗ Sherry có thể bổ sung thêm nốt hương ngọt ngào hoặc hương trái cây.
+ Yếu tố địa lý : Khu vực nơi than bùn có nguồn gốc ảnh hưởng đến hương vị, với than bùn Islay mang nhiều đặc tính khoáng, vị mặn và dược liệu do môi trường ven biển và thảm thực vật đặc thù.
