Martell

Sáng lập: Jean Martell

Khởi nguồn: 1715

Xuất xứ: Vùng Cognac, Pháp

Jean Martell thành lập hãng rượu mang tên ông vào năm 1715, năm cuối cùng của triều đại vua Louis XIV Jean Martell. Martell là một trong những hãng rượu cổ xưa nhất (có lẽ chỉ đứng sau hãng Remy Martin) và nổi tiếng sản xuất rượu rất ngon.

Sinh ra ở đảo Channel thuộc Jersey vào năm 1640, Jean Martell là thành viên trong một gia đình nổi tiếng về buôn bán thương mại trên một hòn đảo được mệnh danh là trung tâm của hàng hóa buôn lậu. Năm 1715 lúc được 21 tuổi , ông chuyển đến vùng Cognac và bắt đầu kinh doanh rượu brandy bằng cách mua rượu cognac và rượu vang được đóng trong thùng tô-nô ở vùng Borderies rồi vận chuyển về bán lại cho khách hàng ở Channel Islands, kể cả Hà Lan, Đức và các nước ở vùng Scandinavia.

Chữ 'martelle' trong tiếng Pháp có nghĩa là 'cái búa', chữ này có nguồn gốc từ tiếng La tinh là 'martulus'. Điều này giải thích vì sao huy hiệu của hãng có vẽ hình 3 cây búa. Logo của hãng Martell do Martinet thiết kế vẽ hình một con chim én có ức màu trắng là từ gần giống nhất từ Martell trong tiếng Pháp và trở thành biểu tượng của hãng.

Jean Martell nhanh chóng trở thành nhà buôn hùng mạnh nhất thời bấy giờ một phần cũng là do hai cuộc hôn nhân liên tiếp với hai người con gái của một nhà buôn lớn nhất vùng; thứ nhất là Jeanne Brunet và sau khi bà chết, ông cưới người em gái họ của bà Jean-Rachel Lallemand. Ông thường đi công cán qua Anh để xây dựng nền tảng cho công việc thương mại sau này. Năm 1721 ông đã xuất khẩu khoảng 200,000 lít rượu cognac vào thị trường Anh Quốc.

Jean Martell nhanh chóng trở thành nhà buôn hùng mạnh nhất thời bấy giờ một phần cũng là do hai cuộc hôn nhân liên tiếp với hai người con gái của một nhà buôn lớn nhất vùng; thứ nhất là Jeanne Brunet và sau khi bà chết, ông cưới luôn người em gái họ của bà tên là Jean-Rachel Lallemand. Ông thường đi công cán qua Anh Quốc để xây dựng nền tảng cho công việc thương mại sau này. Năm 1721 ông đã xuất khẩu khoảng 200,000 lít rượu cognac vào thị trường Anh Quốc.

Vào năm 1728, nhà buôn rất thành đạt Jean Martell bắt đầu mua đất và xây dựng cơ ngơi tại Gâtebourse mà sau này được gọi là Founder's House (xin tạm dịch là Nhà Tổ). Khách tham quan hãng Martell có thể đến thăm nơi này bây giờ đã trở thành nhà bảo tàng. Nhà Tổ này nằm ngay ở trung tâm của nhà kho ủ rượu, bao quanh bởi nhiều tòa nhà khác mà chúng được xây dựng hàng thế kỷ trước đây.

Mặc dù Jean Martell là người rất thông minh sắc sảo và cần cù siêng năng thế nhưng vị trí và tiếng tăm của một hãng rượu cognac Martell với bề dày lịch sử hơn 250 năm hiện nay lại được xây dựng nên bởi bàn tay của người em vợ ông là Louis Gabriel, nhà kinh doanh nhiều thủ đoạn này đã giành lấy công ty vào năm 1753 sau cái chết của anh vợ Jean Martell mặc dầu di chúc của ông để lại quyền thừa kế cho người vợ góa cùng các con trai là Jean và Frédéric.

Thị trường Anh Quốc là thị trường xuất khẩu quan trọng của hãng Martell bắt đầu bằng cột mốc cụ thể là sau khi ký kết một thỏa thuận phân phối độc quyền với công ty Matthew Clark của Anh Quốc và đến cuối thế kỷ 20, Martell đã chiếm hơn 40% thị phần rượu brandy tại Anh Quốc.

Một thay đổi bước ngoặc trong vận mệnh xuất khẩu rượu Martell đến từ năm 1848 khi hãng bắt đầu xuất khẩu rượu cognac đóng trong chai thay vì đóng trong thùng tô-nô. Vào năm 1868 Martell cũng xuất khẩu qua Trung Hoa và Hồng Kông, hai thị trường thuộc địa của Anh Quốc mà cho đến nay vẫn còn là thị trường mang lại nhiều lợi nhuận cho hãng.

Mối quan hệ lâu dài giữa hai hãng Hennessy và Martell bắt đầu từ năm 1795, khi James Hennessy cưới Marthe Martell. Sau cuộc cách mạng Pháp 1798, hai hãng hợp tác thống trị cả ngành công nghiệp này trong suốt hơn hai thế kỷ. Tuy hai dòng họ kết hợp nhau bằng 1 đám cưới nhưng sự hợp nhất của hai hãng đã không bao giờ xảy ra. Cho đến năm 1922, ngay sau khi chính phủ Anh Quốc bất thình lình tăng thuế nhập khẩu rượu lên 33%. Tuy điều luật tăng thuế này có tuổi thọ ngắn nhưng đã làm thu nhập của liên minh Hennessy-Martell giảm đáng kể và ảnh hưởng lâu dài đến xuất khẩu cognac. Điều này dẫn đến Martell và Hennessy cùng ký một thỏa thuận phân chia thị trường. Martell lấy thị trường Anh Quốc còn thị trường Mỹ nhường lại cho Hennessy quản lý. Thỏa thuận tránh cạnh tranh đối đầu này có hiệu lực cho mãi đến năm 1947.

Năm 1987, Martell liên minh với tập đoàn Seagram. Tập đoàn này mua lại 40% cổ phần của gia đìn Firino-Martell. (dòng họ Firino kết hôn dòng họ Martell vào thế kỷ 19 và trong nhiều năm sau đó, hãng rượu này mang tên J & F Martell.) Martell trở thành mục tiêu tranh giành quyền kiểm soát giữa Grand Met (sau này trở thành Diageo) và Seagram. Vào năm 1988, Seagram giành quyền kiểm soát toàn bộ Martell sau khi mua hết cổ phần nhưng đáng buồn là Seagram đã quản lý quá tồi thương hiệu Martell cùng với nhiều thương hiệu nước uống khác mà tập đoàn này sở hữu.

May mắn vào năm 2002, tập đoàn Pernod Ricard của Pháp lúc bấy giờ đã sở hữu thương hiệu rượu cognac Biscuit và Renault, đã chiến thắng tập đoàn Diego mua được Seagram với giá 7 triệu đô-la. Dưới sự quản lý của Pernod Ricard, Martell phát triển nhanh chóng bằng cách chú trọng vào chất lượng của các sản phẩm cao cấp hơn là cạnh tranh giá với các sản phẩm rượu phổ thông. Chiến lược chú trọng chất lượng quả là chiến lược đúng đắn ngay khi thị trường suy giảm, kết quả Martell tăng trưởng 12% doanh số.

QUY TRÌNH SẢN XUẤT RƯỢU COGNAC MARTELL

Quay ngược về đầu thế kỷ thứ 18 khi Jean Martell thành lập hãng rượu mang tên mình, ông chủ yếu mua rượu cognac từ vùng Borderies và thông lệ này kéo dài cho đến hôm nay khi các sản phẩm phối chế của hãng đều có tỉ lệ rất lớn các eaux-de-vie lấy từ vùng Borderies. Dấu ấn quan trọng của rượu Borderies còn thể hiện qua việc Martell sở hữu 160 héc-ta đồn điền trồng nho ở Borderies, 45 héc-ta ở Grand Champagne và 38 héc-ta ở Petit Champagne.

Martell tự sản xuất khoảng 70% nhu cầu rượu nguyên liệu của mình, phần còn lại mua từ nhà cung cấp khác; có thể là rượu eaux-de-vie mới chưng cất hay đã được ủ lâu năm. Cho dù là tự sản xuất hay mua lại từ nơi khác, hãng rất quan tâm chú trọng đến quy trình sản xuất.

Martell có những quy định nghiêm ngặt cho nước nho ép và rượu vang. Một trong những quy định này là: sau khi ép, nước ép phải được để lắng 24 giờ. Sau đó cho qua lọc bỏ cặn trước khi qua phần ủ lên men trong 1 tuần. Rượu vang sau khi được lên men hoàn toàn này được để yên trong 3 tuần tiếp theo để các con men chết lắng xuống đáy bể. Martell quy định rằng chỉ có phần nước trong được lắng lọc của rượu vang mới được đưa vào chưng cất.

Quy trình chưng cất rượu cognac còn cặn rượu (con men chết) hoặc đã qua lọc là vấn đề tranh cãi của nhiều hãng rượu cognac mà ai cũng cho rằng phương pháp của mình là đúng. Quá trình chưng cất có hiện diện của cặn rượu cho ra rượu hơi nặng mùi mà nhiều chuyên gia phối chế thích dùng. Trái lại, chưng cất phần nước rượu vang đã được lọc cặn sẽ cho ra rượu tinh khiết hơn. Đây là phương pháp mà hãng rượu Martell ưa thích để làm ra loại rượu tinh khiết trước khi đưa vào thùng ủ.

Martell chưng cất rượu tại lò Gallienne được xây dựng vào năm 1992 nhưng vẫn là một trong những lò chưng cất hiện đại nhất trong vùng. Lò Gallienne nổi tiếng có lò chưng cất khổng lồ 130 héc-tô-lít (13,000 lít), chỉ ít hơn quy định cho phép 10 héc-tô-lít.

Không giống như các lò chưng cất khác, hãng Martell không tiết kiệm năng lượng bằng cách sử dụng Chauffe-vins để hâm nóng rượu vang trước khi chưng cất bởi vì họ nghĩ điều này sẽ làm ảnh hưởng đến hương vị của rượu vang. Martell cũng cẩn thận không lấy nước chưng cất phần đầu (gọi là heads) và nước chưng cất phần cuối (gọi là tails) để nhằm bảo đảm sản xuất ra một eaux-de-vie tinh khiết nhất như ý muốn.

Martell cũng cho thêm phần heads và tails của lần chưng cất thứ hai vào mẻ rượu vang kế tiếp hơn là cho vào mẻ rượu chưng lần 1 kế tiếp (gọi là brouillis). Kết quả là một vài loại rượu vang được chưng cất qua 4 lần và như vậy tạo ra loại rượu tinh khiết không gây sốc.

Đặc trưng của rượu Martell dựa vào phương châm “rượu tinh khiết hấp thụ hương vị từ gỗ sồi” do đó hãng quy định rượu của hãng phải được ủ trong thùng gỗ sồi Tronçais oak. Hãng không dùng gỗ sồi Limousin vì muốn có một loại rượu nhẹ nhàng và mang nhiều hương vị hơn từ loại gỗ sậm màu hơn, sớ gỗ mịn hơn, và ít chát hơn. Gỗ sồi được xếp loại từ '1' đến '10' trong đó Martell chỉ sử dụng loại '2' hoặc '3' từ một dòng họ chuyên sản xuất thùng tô-nô với yêu cầu gỗ là thùng của họ chỉ được nướng sơ qua thôi.

Martell sản xuất ước khoảng 1.5 triệu thùng loại 9 lít hàng năm, luôn luôn có khoảng hơn 200,000 thùng hiện đang được ủ trong kho.

Trích từ Jac Kao.