Louis XIII - Huyền thoại của một thương hiệu Cognac

Có một câu hỏi đặt ra ở đây rằng: tại sao chiếc bình này được gọi là bình Louis XIII trong khi chiếc bình đã có hơn 50 năm tuổi vào lúc vua Louis XIII chính thức lên ngôi năm 1610? Thực ra không ai biết chính xác tại sao chiếc bình này được đặt tên như thế. Chỉ có 2 dữ kiện để giải thích cho cách đặt tên này. Một là hình dáng và hoa văn trang trí của chiếc bình mang nặng ảnh hưởng của nền nghệ thuật phục hưng thời La Mã do Valois du nhập vào Pháp và rất được ưa chuộng trong suốt thời gian tại vị của vua Louis XIII (1610 – 1643). Hai là Louis XIII chính là con của vua Henry IV và là cháu nội của vua Henry III người lãnh đạo phe Thiên Chúa Giáo chiến thắng phe Tin Lành trong cuộc chiến tại Jarnac năm nào.

Biểu tượng Fleur de Lis

Tóm lại các thời điểm đáng nhớ như sau:

1562 - 1598: Người ta tin rằng khoảng thời gian ra đời của chiếc bình này trùng với thời gian xảy ra chiến tranh tôn giáo tại Pháp.

1610: Vua Louis chính thức lên ngôi và làm vua đến năm 1643. Trong thời gian tại vị, ông rất chuộng biểu tượng fleur-de-lis. Một trong các lý do chính để hãng Remy Martin đặt tên cho chai rượu Louis XIII sau này.

1724: Hãng Remy Martin được thành lập.

1860: Paul-Emile Remy Martin (đời thứ 4) mua lại chiếc bình flask tìm được ở Jarnac.

1874: Paul-Emile Remy Martin lần đầu tiên bán ra loại rượu Louis XIII đựng trong chiếc bình phỏng theo chiếc bình cổ này.

Từ năm 1936 trở về trước, chiếc bình được làm bằng thủy tinh và trông không được hoàn hảo như chiếc bình thời bây giờ. Năm 1936 lần đầu tiên Remy Martin dùng chai pha lê Baccarat đầy tính mỹ thuật để chứa rượu Louis XIII. Quá trình sản xuất chai này phải cần đến 26 thợ thủ công mới làm ra được kiểu chai như thế này. Các phiên bản chai thế hệ đầu tiên cho đến tận 1970 chai được sản xuất thủ công và nắp chai (stopper) hình giọt nước có gai. Các phiên bản thời hiện đại sau này được sản xuất công nghiệp hàng loạt nên các gai ngắn hơn và nắp chai được trang trí bằng biểu trưng fleur-de-lys của vua Louis XIII. Cổ chai được dát vàng 24K để tăng tính thẩm mỹ và tôn cao giá trị của chai rượu.

Rượu Louis XIII có nick name là “Louis Trey”. Chữ “Trey” là tiếng Anh vay mượn của tiếng Pháp có nghĩa là kết quả con số 3 sau khi đổ một con xúc xắc hay rút một lá bài. Bề mặt chai có ba vòng tròn fleur-de-lis mang hình tượng giống như thế. Chai Louis XIII miniature 50ml lại được hãng Remy Martin goi là “Louis Petit”. Petit là tiếng Pháp có nghĩa là nhỏ. Người giữ kỷ lục khó bị đánh bại về số lượng chai mini Louis XIII là ông Chan Wai Man người Hồng Kông hiện là chủ tịch hội rượu mẫu Hồng Kông. Ông hiện sở hữu tổng cộng 24 chai Louis XIII mini của 14 năm sản xuất khác nhau!!! Mới đây nghe nói con số này đã lên đến 30 rồi!!! Rất ít tài liệu nói nhiều về các năm sản xuất của loại rượu này. Qua tham khảo của nhiều tài liệu và hỏi nhiều tay sưu tập cũng không có thông tin gì nhiều. Louis XIII loại chai mini hiện hữu có thể tìm thấy được dưới 4 phiên bản chính: 2 phiên bản cũ được sản xuất ra vào những năm 1950s và 1970s và 2 phiên bản mới được sản xuất ra vào những năm cuối 90s và 2000 mà hiện tại còn đang được tìm hiểu xác thực sản xuất vào năm nào mặc dù chỉ mới xuất hiện thôi. Chắc có lẽ đợi khi nào có dịp qua Hong Kong phỏng vấn Mr Chan, lúc đó mới có thông tin chính xác. Căn cứ vào hình dạng chai lớn Louis XIII – Celebrate Year 2000 so sánh với 2 phiên bản mới, tạm thời tôi đoán chắc phải được sản xuất từ năm 2000 trở về sau nên xin tạm gọi là “phiên bản 2000 đời đầu” và “phiên bản 2000 đời cuối”. Nếu ai có ý kiến gì khác thì xin góp ý nhé.

Phiên bản 1950s - Tres Vieille Age Inconnu: Đó là cách ghi theo tiếng Pháp. Tiếng Anh có nghĩa là old rare unknown – số năm ủ rượu không tiết lộ hoặc cũng có thể là rượu ủ lâu quá không đếm được số năm luôn!!!! Phiên bản này có giới hạn được bán ra vào năm 1951. Chai pha lê Baccarat được thổi thủ công. Gai dọc theo hai rìa thân chai rất cao. Nắp chai (stopper) cũng được làm bằng pha lê có hình giọt nước (bead-type) với gai nhọn chạy dọc tiếp nối với gai ở thân chai. Nhãn chai hình chữ nhật và có thêm một nhãn phụ cột vào cổ chai bằng ru-băng cách điệu 3 màu cờ Pháp có đoạn viết: Loại rượu cognac grand champagne này được dùng để thiết đãi vua George VI và nữ hoàng Elizaberth tại cung điện Versailles vào ngày 21/07/1938.

Phiên bản 1970s - Rarest Reserve 40%: Có phiên bản chai mini 50ml được tung ra vào khoảng đầu những năm 1970. Có thông tin của một tay sưu tập ở Nhật cho rằng nó xuất hiện vào năm 1968 nhưng chưa có nguồn thông tin nào đáng tin cậy để xác nhận. Chai pha lê Baccarat được thổi thủ công. Gai dọc theo hai rìa thân chai rất cao. Nắp chai (stopper) cũng được làm bằng pha lê có hình giọt nước (bead-type) với gai nhọn chạy dọc tiếp nối với gai ở thân chai. Nhãn chai bằng giấy hình hạt đậu cong theo vòng tròn fleur-de-lis ở giữa tâm của chai. 

Phiên bản 2000 đời đầu - Grand Fine Champage 40%: Chai pha lê mini 50ml được sản xuất hàng loạt nên gai trở nên rất ngắn không còn độ tinh xảo nữa. Nhãn bằng plastic có hình dạng hạt đậu dán cong theo tâm của fleur-de-lis của chai, chữ in nhủ vàng với nội dung rất đơn giản “5cl 40%vol – product of France và một số ký hiệu riêng của hãng”. Từ phiên bản này trở đi đáy chai có khắc thủ công ký hiệu gồm một chữ latinh alphabet và dãy số có 4 chữ số. Ngoài ra còn kèm theo một giấy chứng nhận có in số seri trùng với số ở đáy chai. Trong khi cổ của chai lớn full size được bọc bằng vàng 24K thì cổ chai mini chỉ được dán giấy nhủ vàng có in dòng chữ Louis XIII – Remy Martin rất mờ. Nắp bần có phủ nhựa rất đơn giản như các chai Remy Martin XO nắp bần thường thấy. Cũng từ phiên bản này trở đi, nút chai (stopper) được cách điệu thành biểu trưng Fleur-de-lis của vua Louis XIII. Chai được đựng trong một hộp vuông dẹp (Flat box). Trên nắp hộp có in dòng chữ “Celebrate The Moment” có lẽ nói về chào mừng thời điểm bước vào thiên niên kỷ mới. Do đó dự đóan thời điểm phát hành phiên bản này vào khoảng từ cuối năm 1999 cho đến đầu năm 2000. 

ognac Louis XIII Fleur Diamant: Theo thông tin từ trang web chính thức của Remy Martin - Louis XIII tại http://www.louis-xiii.com/#/saga/collections-historiques/cognac-diamant năm 2001 hãng tung ra Limited Edition – Fleur Diamant, 40% 50ml có hộp giấy vuông dẹp màu đỏ (flat box), nắp (stopper) có hình nụ hoa lis cách điệu và được đính 5 viên kim cương có tổng trọng lượng 0,5 carat. Đây là phiên bản có hạn được sản xuất số lượng rất ít nên rất hiếm. Người bạn collector ở Nhật cho biết chỉ có 50 chai được nhập vào thị trường Nhật. 

 Louis XIII Rare Spectaculaire

Cũng trong năm 2006, Remy Martin sản xuất ra thêm một phiên bản đặc biệt với số lượng có hạn vào năm 2006 mà ít ai biết đến đó là Louis XIII Spectaculaire có dung tích 0,7L. Chiếc bình pha lê trong suốt được cẩn một viên kim cương từ 4 đến 4,75 carat (800 – 950 mg). Hãng Remy đề nghị các đại lý bán ra với giá 43.000 USD trong khi chai Louis XIII thường chỉ có giá vào khoảng 1.300 đến 1.500 USD!!! Số tử vi phương tây nói rằng vua Louis XIII sanh vào ngày 27/09/1601 là người có tính cách spectaculaire (tiếng Pháp) xin tạm dịch ở đây là hào hoa phong nhã. Ngoài ra lá số tử vi nói ông hợp với loại đá quý kim cương!!!! Không biết hãng Remy Martin có sử dụng chi tiết này trong khi tìm cách đặt tên cho sản phẩm của mình. Chỉ biết rằng đây là một phiên bản rất hiếm và rất ít tài liệu nói về nó.

Louis XIII Rare Cask

Vào ngày 19/10/2009 tại lâu đài La Napoule nằm ở ngoại ô của Cannes (một tỉnh nằm ở miền Nam nước Pháp nằm ở gần biển, nơi nổi tiếng với liên hoan phim Cannes hàng năm) hãng Rémy Cointreau Global Travel Retail đã giới thiệu trình làng một loại rượu quý hiếm - Louis XIII Rare Cask. Vào năm 2004, Pierrette Trichet là chuyên gia phối chế rượu (cellar-master) của hãng Remy Martin tình cờ phát hiện ra một thùng rượu cổ hơn 100 năm (tierçon) trong hầm rượu dự trữ của hãng có một chất lượng rất tuyệt vời đến ngạc nhiên. Do điều kiện khí hậu và nhiệt độ (nóng và ẩm) của vùng Cognac và vị trí nơi thùng rượu này nằm trong hầm tình cờ là một môi trường thích hợp tạo ra rượu có chất lượng hảo hạng với độ cồn cao hơn bình thường là 43.8 độ. Ông đánh dấu trên thùng rượu này và lưu lại lời đánh giá: “lần đầu tiên trong lịch sử của Remy Martin xuất hiện một thùng rượu có chất lượng hảo hạng tuyệt vời nhất” Cũng phải nói thêm ở đây là rượu Louis XIII thông thường được phối chế từ 1.200 eaux-de-vie có độ tuổi từ 40 – 100 năm, trong khi đó chỉ cần một thùng rượu nguyên chất không cần phải phối chế bổ sung từ nhiều nguồn rượu khác nhau mà vẫn cho ra hương vị tròn trịa đầy đủ một cách rất tự nhiên thì quả là quá quý hiếm. Vì thế hãng quyết định dùng nó để sản xuất ra một phiên bản đặc biệt mang tên “Louis XIII Rare Cask”. Ký hiệu “CASK 43.8” chỉ độ cồn của rượu được in ngay giữa tâm của chai rượu.

07-2010

Sành rượu trích dẫn từ anh Jack Kao