Theo đánh giá khách
quan của Sành rượu, ngoại trừ 2 dòng St-Remy và Raynal thì chất lượng
khá ổn còn các dòng khác là những Brandy trẻ, cốt rượu nhạt, mẫu mã
thường bắt chước các dòng cognac trứ danh, được nhập với tên gọi riêng
cho phân khúc dễ tính của các nhà nhập khẩu Việt Nam.
Brandy: Brandy
theo nghĩa rộng nhất là loại rượu mạnh được chế biến từ sự chưng cất
của rượu vang hay từ trái cây nghiền nát rồi ủ lâu trong thùng gỗ. Thùng
gỗ cho phép ôxy hoá nhẹ brandy, brandy ngấm màu của gỗ để trở thành màu
hổ phách và hấp thụ hương thảo mộc từ gỗ. Khi brandy đủ tuổi, nồng độ
sẽ được giảm bằng cách cho thêm nước cất. Brandy có thể chia làm 3 nhóm
chính:
Brandy nho: Được
chế biến từ nước nho lên men, nước nho ép chứ không có thịt hay vỏ quả
nho. Loại rượu này thường có thời gian lưu trữ khá dài trong thùng gỗ
sồi để lên màu thêm mùi vị và trở nên ngon hơn.
Brandy táo: (Loại
Grappa của Italia và Marc của Pháp là hai điển hình của loại brandy
này) là loại brandy được làm từ thịt quả, vỏ, thân và phần còn lại của
quả nho sau khi đã ép lấy nước, do đó có vị gắt nên phải thời gian ủ khá
dài. Brandy táo thường có thời gian lưu trữ trong thùng gỗ tối thiểu
nên có hương vị nồng đậm và có mùi vị đặc trưng của loại nho được chế
biến đã bị mất đi ở brandy ủ lâu năm trong thùng gỗ.
Brandy hoa quả: là
tên gọi chung cho tất cả các loại brandy lên men từ các loại trái cây
nói chung trừ nho. Brandy hoa quả, trừ loại làm từ dâu, thường là làm từ
các loại quả dùng để lên men rượu. Dâu không đủ độ ngọt để làm ra vang
có đủ nồng độ cồn cần thiết để chưng cất và vì vậy thường được ngâm
trong rượu mạnh để chiết lấy vị dâu và hương thơm.
Mỗi loại brandy mang đặc trưng của từng vùng. Vì thế người ta đặt tên cho loại brandy theo tên của vùng đó. Ví dụ: Cognac là
tên một thị trấn ở Pháp, đồng thời là tên loại brandy của vùng. Những
vùng sản xuất brandy nổi tiếng, đặc biệt ở Châu Âu thường rất khác với
các vùng khác ở loại nho trồng ở đó.
Brandy của Pháp gồm hai loại nổi tiếng nhất là Cognac và Armagnac
Cognac là
loại brandy tốt nhất trên thế giới, là brandy chuẩn của các loại
brandy. Vùng Cognac nằm ở phía Tây bờ biển Atlantic của Pháp, phía Bắc
của Bordeaux, trong vùng Charente và Charente- Maritime. Vùng được chia
thành 6 tiểu vùng : Grande Champagne, Petite Champagne, Bois Ordinaries,
Borderies, Fins Bois and Bons Bois. Chất lượng của Cognac không chỉ đặc
biệt ở từ quá trình chưng cất rượu mà còn từ sự kết hợp lớp đất trồng
tốt, khí hậu và các điều kiện tự nhiên khác. Loại nho được dùng để sản
xuất Cognac là Ugni Blanc, Folle Blanche và Colombard. Nho được hái, ép,
lên men. Sau đó cho vào bình chưng cất đậy nút, để vỏ và cuống. Qua hai
lần cất, độ rượu đạt 70%, được cho vào thùng chứa làm bằng gỗ cây cao
su lấy từ rừng Limousin hoặc Troncais. Các thùng gỗ này phải để ngoài
trời khoảng 4 năm để chất tannin trong gỗ giảm bớt. Thời gian cho rượu
Cognac trưởng thành dài hay ngắn tuỳ theo chất lượng yêu cầu của Cognac
sản phẩm. Tối thiểu là 18 tháng, tối đa thì vô kể, có khi tới 50 -70
năm. Loại Cognac lâu năm nhất, quý nhất được để ở các vị trí đặc biệt
trong hầm gọi là “thiên các” (lầu trời - paradis).
Cuối cùng Cognac
được đem ra hoà trộn và đóng chai. Bất cứ loại Cognac nào cũng được hoà
trộn bởi các loại Cognac năm tuổi khác nhau, vụ nho khác nhau, loại nho
khác nhau. Bởi vì không có gì xác định rõ được tuổi của Cognac, ngành
công nghiệp này đã sử dụng một số từ ngữ để phân loại Cognac. Cần chú ý
rằng các từ ngữ này không mang tính pháp lý chuẩn xác.
V.S - Very Superior: Loại cao cấp, chất lượng rất tốt
V.S.P - Very Superior Pale: ít nhất 2 năm tuổi trong thùng gỗ
V.S.O.P -
Very Superior Old Pale: Loại vang trộn ít tuổi nhất trong đó phải ít
nhất 4 năm tuổi, loại vang trộn còn lại khoảng 10 đến 15 năm.
X.O -
Extra Old hay Luxury: Loại vang trộn trong đó ít nhất phải 6 năm tuổi,
loại vang trộn còn lại khoảng 20 năm hoặc hơn nữa. Tất cả các nhà sản
xuất Cognac đều giữ một danh sách các vụ nho sản xuất các loại vang trộn
trong đó để theo dõi. Loại Cognac đến tuổi được đem ra khỏi các thùng
gỗ đúng hạn và chứa trong các bình thuỷ tinh lớn để tránh bay hơi và hạn
chế sự ngấm gỗ quá mức và se mùi. Cognac Luxury là Cognac thuộc loại
tốt nhất của mỗi nhà sản xuất.
Armagnac là
loại Brandy cao tuổi nhất ở Pháp. Theo các tài liệu còn lưu lại thì
Armagnac được chưng cất từ đầu thế kỷ 15. Vùng Armagnac nằm ở trung tâm
tỉnh Gascony cổ kính ở cực Tây Nam nước Pháp. Cũng giống như Cognac, có
các tiểu vùng: Thượng Armagnac, Hạ Armagnac và Tenareze.
Phần lớn
các loại Armagnac đều là pha trộn, song không giống Cognac, người ta vẫn
có thể tìm thấy loại Armagnac làm từ một vụ nho duy nhất hoặc một vườn
nho đồng nhất. Người ta cũng phân loại Armagnac tương tự như Cognac. Tuy
nhiên Armagnac pha trộn thường có tỷ lệ vang lâu năm nhiều hơn Cognac,
có chất lượng cao hơn đủ thuyết phục những khách hàng khó tính nhất.
Armagnac ba sao (Three Star): Armagnac ba năm tuổi
V.S.O.P: ít nhất 4 năm tuổi trong thùng gỗ
Extra, Napoleon, X.O: Loại 5 năm tuổi trong thùng gỗ
Hors d’age: Loại đã ít nhất 25 năm tuổi
